Op. Dr. Müge Keskin

Günümüzde doğum kontrol yöntemleri arasında en etkili ve uzun vadeli çözümlerden biri olan hormonlu spiral, hem koruyuculuğu hem de bazı kadın hastalıklarına yönelik olumlu etkileri nedeniyle tercih edilmektedir. Hormonlu spiral, klasik spirallerden farklı olarak içerdiği hormonlar sayesinde sadece gebelikten korumakla kalmaz, aynı zamanda adet düzeni, aşırı kanama ve ağrı gibi sorunlarda da fayda sağlar.

Hormonlu Spiral Nedir?

Hormonlu spiral, rahim içine yerleştirilen ve içinde levonorgestrel adı verilen bir hormon bulunan bir tür rahim içi araçtır (RİA). Bu hormon, düşük dozda ve sürekli olarak rahim içine salgılanır. Bu sayede hem gebeliğin oluşması engellenir hem de bazı kadınlarda mevcut olan adet problemleri azalır.

Hormonlu Spiral Nasıl Etki Eder?

Hormonlu spiral, birkaç farklı mekanizma ile gebeliği önler:

  • Rahim iç duvarını gebeliğe elverişsiz hale getirir.
  • Servikal mukusu (rahim ağzı salgısını) yoğunlaştırarak sperm geçişini engeller.
  • Yumurtlamayı baskılayabilir, ancak bu etki her zaman görülmeyebilir.

Hormonlu Spiral Ne Kadar Süre Koruma Sağlar?

Hormonlu spiral, yerleştirildikten sonra 5 yıla kadar etkili koruma sağlar. Ancak bu süre sonunda çıkarılarak yenisi takılabilir ya da farklı bir doğum kontrol yöntemine geçilebilir. Sürekli doktor takibi ile kullanım süresi güvenli şekilde sürdürülebilir.

Hormonlu Spiral Hangi Durumlarda Tercih Edilir?

Hormonlu spiral, sadece doğum kontrolü amacıyla değil, aynı zamanda bazı sağlık sorunlarının tedavisi için de önerilebilir. Aşağıdaki durumlarda özellikle faydalı olabilir:

  • Aşırı ve düzensiz adet kanaması
  • Adet sancısı (dismenore)
  • Endometriozis
  • Polikistik over sendromu (PCOS) ile ilişkili düzensizlikler
  • Myom kaynaklı kanama problemleri

Hormonlu Spiral Kimlere Uygundur?

Hormonlu spiral, doğum yapmış ya da yapmamış birçok kadın için uygundur. Ancak aşağıdaki özelliklere sahip kadınlar için ideal bir doğum kontrol yöntemidir:

  • Uzun vadeli ve etkili doğum kontrolü isteyenler
  • Doğum sonrası hamilelikten korunmak isteyenler
  • Adet düzensizliği ve aşırı kanama yaşayanlar
  • Doğum kontrol haplarını kullanmakta zorlananlar

Hormonlu Spiral Nasıl Takılır?

Spiral takma işlemi genellikle adet döneminin ilk günlerinde gerçekleştirilir. Bu dönemde rahim ağzı daha açıktır ve hamile olma ihtimali daha düşüktür. İşlem öncesinde jinekolojik muayene yapılır, gerekirse vajinal ultrason ile rahim yapısı değerlendirilir. Takma işlemi ortalama 5-10 dakika sürer ve lokal anestezi ile yapılabilir.

Hormonlu Spiral Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmelidir?

Spiral takıldıktan sonra ilk birkaç hafta hafif kanama, kramp ya da düzensiz lekelenmeler görülebilir. Ancak bu belirtiler genellikle zamanla azalır. Takip muayenesi, genellikle ilk ayın sonunda yapılır ve spiral yerinde mi diye kontrol edilir.

Hormonlu spiral takıldıktan sonra aşağıdaki durumlarda doktora başvurmanız önerilir:

  • Şiddetli ağrı veya sürekli kanama
  • Ateş ve kötü kokulu akıntı
  • Spiralin ipinin hissedilmemesi veya farklı hissedilmesi

Hormonlu Spiral Kullanımının Avantajları

  • Yüksek koruma oranı (%99’a yakın)
  • 5 yıl boyunca etkili
  • Adet kanamasında azalma, hatta bazı kadınlarda tamamen kesilme
  • Adet sancılarında azalma
  • Kullanımı kolay ve unutma riski yok

Hormonlu Spiral Dezavantajları Var mı?

Her tıbbi yöntemde olduğu gibi hormonlu spiral de bazı yan etkiler veya dezavantajlar barındırabilir:

  • İlk aylarda düzensiz lekelenme veya kanama
  • Baş ağrısı, göğüslerde hassasiyet
  • Nadir de olsa hormonlara bağlı ruh hali değişiklikleri
  • Spiralin yerinden kayması

Hormonlu Spiral Fiyatları 2025

Hormonlu spiral fiyatları 2025 yılı itibarıyla değişkenlik gösterebilir. Kamu hastanelerinde ve bazı özel sağlık sigortalarında ücretsiz takılabilen spiraller olduğu gibi, özel hastanelerde ve kliniklerde hizmet ücreti karşılığında da uygulanabilir. Kullanılacak spiralin markası, doktorun uzmanlığı ve merkez koşulları fiyata etki eden faktörler arasındadır.

Hormonlu spiral, uzun süreli doğum kontrolü isteyen kadınlar için oldukça etkili, konforlu ve sağlık açısından çeşitli avantajlar sunan bir seçenektir. Ancak her kadının sağlık durumu farklı olduğundan, bu yönteme karar vermeden önce mutlaka bir jinekoloji uzmanına danışmak gerekir. Uzman doktor, kişisel sağlık geçmişinizi değerlendirerek size en uygun yöntemi belirleyecektir.